1. Денсаулық – зор байлық.
Здоровье – клад бесценный.
2.
Жарлының байлығы – дененің саулығы.
Богатство бедняка – его здоровье.
3.
Ауру атанды да шөктірер.
Болезнь и верблюда – с ног валит.
4.
Ауру кірді - әлек кірді.
Болезнь пришла – беда в дом вошла.
5.
Ауру батпандап кіріп, мысқалдапшығады.
Болезнь входит батманами*,
а выходит мискалями**.
6.
Ауру кісі күлкі сүймес,
Ауыр жүкті жылқы сүймес.
Больной не выносит смеха, конь –
тяжелую ношу.
7.
Қотыр қолдан жұғады,
Таз тақиядан жұғады.
Болячки передаются через руки,
парша – через тюбетейку.
8.
Ауруын жасырған бөледі.
Кто болезнь свою скрывает,
тот со смертью играет.
9.
Батыр бір оқтық,
Бай бір жұттық.
Бай – до первого джута, батыр – до первой пули.
10.
Ағын судың арамдығы жоқ.
В проточной воде грязь не держится.
11.
Бас ауырса жан қорқады.
Голова начинает болеть – душа покой теряет.
12.
Қай жерің ауырса,
Жаның сол жерінде.
Где болит – там и душа.
13.
Жұғың бар жерде – шыбын бар,
Шыбын бар жерде – шығын бар.
Где мусор – там и мухи,
где мухи – там болезни.
14.
Екі ауру бір келсе ажалыңның жеткені.
Две болезни вместе пришли – смерть принесли.
15.
Жан ауырса – тән азады,
Қайғы басса – жан азады.
Когда душа болит – тело сохнет,
печаль навалиться – душа сохнет
16.
Өліспеген көріседі.
Жизнь сама устраивает встречу живым.
17.
Батырдың басы екеу болмайды.
У батыра – не две головы.
18.
Сәтін салған ауруға,
Не болса, сол ем болады.
Когда повезет, любое средство – лекарство.
19.
Тәні саудың жаны сау.
Здоровый телом и духом здоров.
20.
Өлімнен басқаның бәріне асық.
Кроме смерти всюду спеши.
21.
Қасқырдың ойлағаны арамдық,
Қойдың ойлағаны – амандық.
Волк думает о своем брюхе, овца – о жизни
22.
Мысықтың өлімі – тышқанға той.
Смерть кошки – праздник для мышки.
23.
Тәуіптің жақсысы – ауруға ауру қоспағаны.
Лучший знахарь тот, к старым болезням новой не добавляет.
24.
Мың ұжмақтан – бір күн тірлік.
Лучше день на земле, чем тысячу дней в раю.
25.
Ластың досы – шыбын.
Муха – друг неряхи.
26.
Қасапшыға мал қайғы,
Қара ешкіге жан қайғы.
Мясник печется о наживе,
черная коза – о жизни.
27.
Көңіл жақсы болғаны –
өмір жақсы болғаны.
Настроение хорошее – и жизнь хороша.
28.
Өтпейтін өмір жоқ,
Сынбайтын темір жоқ.
Нет железа не ломающегося,
нет существа не умирающего.
29.
Өлім байдың малын шашады,
Жоқтың артын ашады.
Похороны истребляют скот богача
и оголяют нужду бедняка.
30.
Өткен қайтып оралмас,
өлген қайтып келмес.
Прошлое не вернешь, мертвого не оживишь.
31.
Жылағанмен өлген кісі тірілмейді.
Покойника воплями не воскресишь.
32.
Бас аманда мал тәтті,
Бас ауырса жан тәтті.
Пока здоров – добро дорого,
заболеешь – жизнь дорога.
33.
Кебін киген келмейді,
Кбенек киген келеді.
Одетый в рубище вернется хоть откуда,
одетый в саван не вернется никогда.
34.
Өлім жайлы көп айтса,
Тірінің берекесі кетеді.
Когда о смерти много говорят,
здоровый покой теряет.
35.
Тумақ барда өлмек бар.
Рожденному смерти не миновать
36.
Өзен ағысын бөгеуге болады,
өмір ағысын бөгеуге болмайды.
Реку можно остановить, жизнь – никогда.
37.
Балық жаны суда.
Рыбе без воды жизни нет.
38.
Ажал ажарға қарамайды.
Смерть на лица не смотрит.
39.
Емнің алды – еңбек.
Труд – первое лекарство от всех болезней.
40.
Арық атқа қамшы ауыр.
Тощему коню и плеть – ноша.
41.
Өлімнен басқанын ертесі жақсы.
Торопим все, чего ждем,
Только бы смерть не спешила.
42.
Ауырып ем іздегенше,
Ауырмайтын жол ізде.
Чем исцеление от болезни искать, лучше предупреждающее болезнь средство искать.

43.
Тазалық – саулық негізі,
Саулық – байлық негізі.
Чистота – основа здоровья,
Здоровье – основа богатство.
44.
Ауру желмен келіп, термен шығады
Болезнь входит вместе со сквозняком,
выходит вместе с потом.
45.
Сырқат – тән жарасы,
Қайғы – жан жарасы.
Болезнь – рана на теле, печаль – рана на душе.
46.
Аман болса бұл басым,
Тағы шығар бұл шашым.
Была бы голова цела, а волосы сами отрастут.
47.
Азғын денеге ауру үйір.
Истощенному организму все болезни товарищи.
48.
Денің сау болса,
Жарлымен деме.
Жолдасың көп болса,
Жалғызбын деме.
Когда друзей много, не говори об одиночестве;
Когда здоров, не говори о нужде.
49.
Қайғы қартайтады, қуаныш маарқайтады.
Печаль старит, радость дух поднимает.
50.
Ұйқы – тынықтырады,
Жұмыс – шынықтырады.
Труд закаляет, сон освежает.
51.
Өмір озады, ажар тозады.
Человек стареет, а жизнь молодеет.
52.
Көп жасап, күміс болғанша,
Аз жасап, алтын бол.
Чем долго жить, чтобы серебром блистать,
лучше мало жить и золотом сверкнуть.
53.
Тыста ұзақ жүргенің –
Ұзақ өмір сүргенің.
На свежем воздухе долго быть – долгую жизнь прожить
54.
Басы аманның малы түгел.
Была бы голова цела, а добро наживется.
55.
Бірге тумақ болса да,
Бірге өлмек жоқ.
Родиться вместе – не значит,
что и умирать вместе.
56.
Тер шықпаған кісіден, дерт шықпайды.
Пока пот не выйдет, болезнь не уйдет.
57.
Көзің ауырса қолыңды тый.
Ішің ауырса тамағыңды тый
Глаза болят – рукам воли не давай,
живот болит – пищу не принимай.
58.
Жорғаның қадырын желгенде біледі,
Жақсының қадырын өлгенде біледі.
Иноходцу цену при езде узнаешь,
Доброму джигиту цену – после его смерти.
59.
Тісі ауырғанның көңілін сұрамайды.
У страдающего от зубной боли
про здоровье не спрашивай.
60.
Аурудың жақсысы жоқ,
Дәрінің тәттісі жоқ.
Как нет приятной болезни, так нет и сладкого лекарства от нее.
61.
Өлім деген – ұзақ жолдың алысы.
Смерть – это конец самой длинной дороги.
62.
Арымақ, семірмек көңілден
Худеть или полнеть человеку – от настроя души.